آیین مهر در استوره و تاریخ و تحول آن در شرق و غرب (کارگاه 33)
از زمان‌های بسیار دور و هنگام مهاجرت اقوام آریایی به سوی هند و ایران نیایش “مهر” آغاز شد؛ قرن‌ها پیش از آیین مزدا و دین زرتشتی، میترا ایزد راستی، روشنایی، عهد و پیمان، برپادارنده آبادانی و داور روز واپسین نزد ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشت. زرتشت پیامبر در آیین خود اهورامزدا را هستی‌بخش یکتا و آفریدگار […]
گاوکش در استوره‌ی مهر ایرانی (کارگاه 32)
در این کارگاه که مورخ 7/مهر/1397 در گالری نظرگاه برگزار شد؛ علی نیکویی، پژوهشگر دکتری هنر پژوهشکده‌ی نظر ابتدا به معرفی ایزد مهر در زبان فارسی و ادبیات فلکلور مردم ایران اشاره کرد و سپس ارتباط این ایزد با مفاهیمی مانند عشق، محبت، دوستی و پیمان نظر افکند، در ارتباط با ایزد مهر و خورشید […]
جایگاه رویداد در گردشگری فرهنگی (کارگاه 31)
گردشگری دینی، به طور کلی، با محوریت گرایش به امر متعالی و تقدیس نمادهای دینی انجام گرفته و غالباً با بازدید یا مشارکت در شعائر دینی، گردهماییهای دینی، و مراسم آیینی خاص توسط زائران و گردشگران همراه است و در قالب تجمعی پیرامون مکان مقدس سامان مییابد. در واقع، گردشگری دینی را میتوان گونهای از […]
اکسپوگرافی و سنوگرافی موزه (نشست 30)
اکسپوگرافی و سنوگرافی موزه فرهنگ مجموعه‌ای از نمودها و رفتارهای ممکن، کلیتی از دانسته‌ها و شناخت‌های عملی، معرفتی و حسی اکتسابی است که خاصیت آن انتقال به دیگر افراد توسط کدهای کم و بیش پیچیده است. امور فرهنگی را میتوان نوعی سرمایه گذاری بلند مدت دانست که یکی از اهداف آن بالا بردن سطح فکری […]
خندقی که هرگز پر نشد (نشست 29)
آیا میتوان شهر و اندامهای آن را چون مرزهایی ذهنی، تفکیک شده و یا حتی آمیختهای از افکار مخاطبانش پنداشت؟ آیا خیابان انقلاب تهران برحسب تفکیک فیزیکی برای همگان صرفاً یک خیابان از یک شهر است؟ آیا مرکزیترین محور تهران از جهت جغرافیای این شهر میتواند به عنوان یک «مرکز شهری» قلمداد شود؟ و آیا […]
امر والا به تاکید بر نظریه مندلسزون (نشست 28)
گلنار نریمانی، پژوهشگر دکتری دانشگاه هنر تهران در تاریخِ امر والا از لونگینوس تا مندلسزون، فلاسفه و اندیشمندان بسیاری بحث از والایی را یا ذیل تأملاتشان درباره‌ی فن بلاغت و سخنوری، یا در نسبت با نوشتار ادبی و یا در چارچوب آنچه امروزه نظریه‌ی زیباشناسی‌اش می‌نامیم مطرح کرده‌اند. در این نشست برآنیم با استمداد از […]
ارتباط ایزد باد «وَیو» با نوارهای در حال اهتزاز ساسانی (کارگاه 27)
سخنران: مینا جلالیان، پژوهشگر هنر و ادبیات موضوع این کارگاه درباره‌ی بررسی خدای باد و اهمیت آن در زمان ساسانی با بررسی نگاره‌ها و نوشته‌های دوره‌ی ساسانی بود. این تحقیق با تأکید بر نوارهایی که در نگاره‌ها به اهتزاز درآمده‌اند، انجام شد و پرسش‌هایی نو را درخصوص تاریخ هنر ساسانی مطرح ساخت: اهتزاز نوارها در […]
نگرشی بر تاریخچه و آئین اسماعیلیان در ایران (کارگاه 26)
بیست و ششمین کارگاه نظریه‌های نو با عنوان نگرشی بر تاریخچه و آئین اسماعیلیان در ایران با حضور دکتر فریدون آورزمانی، استاد تاریخ و باستان‌شناسی روز دوشنبه، ۲۸ خرداد ۱۳۹۷، ساعت ۱۷ در گالری نظرگاه برگزار شد. در این نشست دکتر آورزمانی زمینه ایجاد تفکر فرقه اسماعیلیان را این‌گونه تشریح کرد: اسماعیلیه، یکی از فرق […]
بازخوانی کتاب توپولوژی (کارگاه 25)
بیست و پنجمین کارگاه نظریه‌های نو با موضوع «بازخوانی کتاب توپولوژی» با سخنرانی دکتر ناصر براتی، دکتر سیدامیر منصوری و سیدامیر هاشمی‌زادگان در روز یکشنبه، مورخ ۲۹ بهمن ۹۶، ساعت ۱۷ در گالری نظرگاه پژوهشکده نظر برگزار شد. در این نشست به نظریۀ «توپولوژی» که «کریستوف ژیرو» استاد دانشگاه ETH زوریخ در کتابی با همین […]
اماکن مقدس با پیشینه نیایشگاه «مهر» (کارگاه 24)
«مهرابه»ها در نقاط مختلف ایران به دو گروه معابد غاری (طبیعی و دست‌کند) و چارتاقی قابل تقسیم است که معمولا بر بلندای کوه یا دامنه آن و در جوار چشمه، رودخانه و درخت کهنسال قرار دارند. این مکان‌ها و بناها که از گذشته تا کنون همواره زیارتگاه زائران از جمله زرتشتیان و مسلمانان بوده است؛ […]
نشانه‌های «مهر» در نقوش قالی ایرانی (کارگاه 23)
اسناد تاريخي از قدمت زماني مـــهـر در هزاره دوم پيش از ميلاد مي‌گويند. بيشتريــن دوام اين آيين براساس شاهنامه فردوســی به دوران فریدون شـاه می‌رسد. هرچند مظاهر آن تا به امروز حتي در بيخبري از ريشه‌ها و پیشینه آن نزد عوام بر‌‌‌‌‌‌‌‌‌جاي مانده است امــروز رد‌پا و نشانه‌هایی از كيش مــهـر با گذشت چند هـزاره […]
آیین مهر به روایت شاهنامه (کارگاه 22)
این پژوهش آیین مهر را به روایـت شاهنامه فردوسی در قالب داستان و روایات نمادین مربوط به باورهــای مـردم ایران مورد بررسی قرار داد. از آن‌جـا که استــوره‌ها مولــد اندیشه، تخیل و دانــش نخستین اقوام باستــانی و بیانگر آرمان‌های بشــری هستند، شناخــت اساطــیر ایـــران در بازنمایی هویـــت و فرهنگ نیاکان نقش مهمی دارند؛ «مـــهـــر» استوره […]