گویی طرح با نگاه موزهای که دارد بازارها را مثل یک اثر هنری که تنها برای تماشا کردن است در نظر بگیرد در صورتی که روح بازار در رفت و آمد و مراودات و خرید و فروش های انجام شده در فضای بازار معنا مییابد.
میدان امام علی واقع در شهر اصفهان با نامهای میدان کهنه و میدان عتیق نیز شناخته میشود که فضایی بسیار پر اهمیت و دارای ارزش فرهنگی و تاریخی میباشد. برای احیای میدان امام علی (ع) در اصفهان “چشم انداز ۱۴۰۴ محدوده ویژه طرح احیای میدان امام علی (ع)” تعریف شده است. که اهداف کلان این پروژه قويت نقش تاريخي، فرهنگي و گردشگري محدوده در شهر اصفهان، اعتلاي کيفيت زندگي اجتماعي و افزايش کارايي و بهرهوري از زمين میباشند(درگاه الکترونیکی شهرداری اصفهان)اقدامات در نظر گرفته شده برای تحقق اهداف کلان شامل نوسازي و بهسازي، اقدامات فرهنگي، اقدامات ترافیکی،اقدامات زیبا سازی و اقدامات مربوط به فضای سبز است.
از آنجایی که کلمه احیاء در زبان فارسی به معنی حیات بخشی می باشد این کلمه مفهومی متقارب با سرزندگی دارد. هنگامی که به اقدامات در نظر گرفتهشده برای تحقق چشم انداز 1404 میدان امام علی (ع) توجه می شود مشاهده میشود که این اقدامات همه جانبه و کلی نگر هستند طراحي گذرهاي پیرامون میدان،مرمت و ساماندهی بازارها ، نظارت اجتماعی، توجه به نفوذ پذیری،نورپردازی ، حتی آب نمای موزیکال از ابعاد این طرح هستند. این به بدان معناست که گامهای موثری جهت سرزنده سازی این میدان برداشته شده است. اما سرزنده سازی یک فضای شهری دارای بعد پنهانی است که معمولا مغفول می ماند و آن حیات و سرزندگی اقتصادی است.زیرا در صورتی که تمام این اقدامات به بهترین نحو نیز انجام شوند اما اگر یک فضای شهری یا یک شهر سرزندگی اقتصادی نداشته باشد عملا تبدیل به یک فضای زنده و احیا شده نخواهد شد. در اغلب پروژههای احیای موفق دنیا نیز توجه ویژه ای به حیات اقتصادی شده است.در میدا ن امام علی چهارشنبه ها و دوشنبه ها بازار های محلی تشکیل می شده است که شهرداری سعی در ساماندهی و حتی برچیدن این بازارها با دلایلی نظیر “همه نوع کالا از جمله نمک، زغال، کفش، پارچه، لباس، ظروف و … عرضه می شد. فروشندگان این بازار را بیشتر زنان و کودکان و اتباع بیگانه ( افاغنه) تشکیل می دادند.(وبگاه شهرداری اصفهان،1396” داشته است. علاوه بر این این طرح سعی در “جمع کردن” دست فروشان داشته است.از سویی دیگر، یکی از اقدامات این طرح مرمت و ساماندهی بازار ها است که تنها به موضوعات کالبدی نظیر سنگفرش و بهبود نمای ظاهری توجه شده است و هیچ سخنی از جذب مشتری و حیات اقتصادی این بازار ها گفته نشده است.گویی طرح با نگاه موزه ای که دارد بازارها را مثل یک اثر هنری که تنها برای تماشا کردن است در نظر می گیرد در صورتی که روح بازار در رفت و آمد و مراودات و خرید و فروش های انجام شده در فضای بازار معنا می یابد.
با تفاصیل گفته شده به نظر می رسد که علی رغم همه جانبه بودن طرح احیای میدان کهنه اصفهان و با فرض تحقق سایر ابعاد آن از لحاظ اجرایی( که چنین نیست، به ویژه از حیث فرهنگی) که اکنون با نام امام علی (ع) مزین شده است به جنبه حیات اقتصادی در آن توجهی نشده است و چه بسا حیات اقتصادی خودجوشی که در میدان وجود داشته است نیز با اجرایی شده طرح کمرنگ می گردد. اما باید توجه داشت که این فضاها با پیشینه تاریخی و فرهنگی و اقتصاد پویا (هرچند سازمان نیافته) با حضور مردم مردم و مراودات آنها با یکدیگر معنا می یابد، حضور مردم نیز با امکان مکث و گذران وقت و خرید فروش (در کنار فضای سبز و آب نمای موزیکال و … ) میسر است. بنابراین حیات اقتصادی مجموعه که می تواند تا این حد در موفقیت طرح موثر باشد بهتر است که در راس توجه قرار گیرد.
نگاه موزه ای! کلمه خوبی است، ممنون