به گزارش تابناک وبه نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد، شهردار در بازدید از پروژه‌های منطقه ثامن بیان کرد: سال 93 با وجود همه تنگناها و رکود موجود در کشور منطقه ثامن توانسته 70 درصد از منابع درآمدی را حاصل کند و در پروژه‌‌ها به مصرف رساند. شهردار مشهد خاطرنشان کرد: این منطقه در سال 94 نیز برنامه‌های بسیار خوبی در بحث شارستان خیابان‌های شعاعی دارد که پیش‌بینی می‌شود پروژه شارستان با پیشرفت 60 تا 70 درصدی روبرو شود.

تابناک خراسان رضوی،گروه اقتصادی،کد خبر: ۱۸۰۱۳،تاریخ انتشار: 13فروردین ۱۳۹۴

 

map1-shrinecity

   حرم مطهر رضوی به عنوان یکی از قطب های فرهنگی جهان اسلام ، دارای جایگاه ممتاز و ویژه ای  است. افزایش روز افزون زائرین حرم رضوی نشان از پر رنگ شدن نقش فرهنگی و هویتی شهر مشهد و حرم مطهر را دارد.با توجه به تعداد زائرین و نیاز به توسعه حرم مطهر، طی دهه های گذشته این حرم    بار ها گسترش یافت تا به محدوده ی امروزی حدود 50 هکتار رسیده است.با توجه به این گسترش ،بافت پیرامون حرم نیز از این گسترش بی بهره نماند ،بخشی  تملک و تخریب گردید و بخش دیگر به همان ساختار قبلی باقی ماند.نظر به این مشکلات ایجاد شده و نیاز به طرحی برای بافت های پیرامونی، در ابتدای دهه هفتاد شمسی، طرح نوسازی بهسازی بافت پیرامون حرم امام رضا(ع) در محدوده به وسعت تقریبی 310 هکتار به عنوان یک پروژه ملی تهیه و در تاریخ 74/3/9 در جلسه کمیسیون ماده 5 به تصویب رسید.  

به راستی با گذشت بیش از دو دهه از تصویب طرح ر و سرمایه گذاری های فراوان، چرا این طرح نتوانست موفق باشد؟عامل اصلی عدم تحقق پذیری طرح در چیست؟

   اینکه سطح بسیار زیادی از بافت اطراف حرم مطهر در معرض نوسازی و بهسازی قرار می گیرند، خیابان حلقوی شارستان رضوی  با عرض  50 متری به طول 4 کیلومتر در گرداگرد حرم کشیده می شود،  خیابان های منتهی به حرم مطهر رضوی  از چهار خیابان به هشت خیابان می رسد  و سیما و منظر شهری ارتقا می یابد، همگی می تواند از نکات مثبت طرح باشند.اما یکی از بزرگترین ضعف های طرح که سهم بسیار مهمی را  دارد، عدم توجه کافی به بعد اجتماعی طرح است.اینکه سرنوشت ساکنین با حس تعلق قوی که می توانست نقش موثری در طرح داشته باشد،کجا در نظر گرفته شده است؟ در جواب باید گفت: این طور به نظر می رسد که نقش ساکنین در طرح مذکور در نظر گرفته نشده است.در مقدمه یادداشت به این اشاره شد که حرم مطهر رضوی به عنوان یکی از قطب های فرهنگی جهان است ، اما به راستی بدون توجه به مسائل اجتماعی ، می توان این قطب را تقویت نمود. عدم ارتباط اجتماعی حرم مطهر  با بافت پیرامون موجبات جدایی فضایی را ایجاد خواهد نمود، که موجب ایجاد فضا های با امنیت پایین و فاقد هویت مستقل خواهد بود. در گزارشات و مطالبی که از طرح منتشر شده است،اکثراً به بحث های کمی، مالی و صرفاً کالبدی و ترافیکی توجه شده است و مسئله اجتماعی که در طراحی شهری امروز مهمترین نقش را دارد،توجهی نشده است.

info-shrine_citylg

تجربیات نشان داده که این چنین طرح های کارکردگرایانه، عاقبت خوشی ندارند.نگاه صرفاً اقتصادی و کارکردگرایانه به طرح باعث به وجود آوردن فضایی شهری می شود که در آن احساس تعلق به مکان از میان رفته و نه تنها مشکلی از بافت های اطراف حل نخواهد کرد،بلکه آسیب های اجتماعی فراوانی را نیز ایجاد خواهد کرد همانگونه که در تجارب بهسازی و نوسازی در جهان ثابت شده است که عدم به کارگیری ساکنین در طرح ها اثرات جبران ناپذیری را به وجود خواهد آورد. به علاوه، استفاده از سرمایه اجتماعی و مشارکت مردمی در فرآیند و اجرای طرح می توانست در تحقق پذیری و پذیرش طرح،نقش موثری را ایفا نماید. نکته قابل توجه دیگر اینکه طرح بافت پیرامون حرم مطهر یک پروژه ملی و قطعاً الگویی برای تمامی بقاع  و اماکن متبرکه محسوب می شود لذا لازم است که حتماً مطالعات فضایی و اجتماعی به صورت توامان و با دقت بیشتری صورت بپذیرد.به نظر می رسد که طرح مذکور باید با رویکردی اجتماعی- فضایی بازنگری شود تا هم از نظر فیزیکی و هم از نظر اجتماعی بتواند کارایی لازم را به دست آورد. همچنین برخی از نواحی ،نیاز به بازطراحی مجدد با رویکردی اجتماعی دارند و استفاده از روش های مختلف مشارکت ساکنین ،می تواند نقش شایانی در روح بخشیدن اجتماعی به طرح ایفا نماید. لازم به ذکر است که طراحی شهری فقط به مسائل عملی و زیبایی شناسی نمی پردازد.بلکه دستیابی همه جانبه اجتماعی، مشارکتی و پایداری اجتماعی توجه دارد و طیف گسترده ای از موضوعاتی که می تواند اثرات اجتماعی ناشی از طراحی فیزیکی را به همراه داشته باشد را در برگیرد.پس لازم است که در طرح های بهسازی و نوسازی که ماهیتی طراحانه دارد، حتماً بعد اجتماعی را  نیز در نظر گرفت.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *